MIDI Controller ทำเพลง
MIDI Controller คือ อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ควบคุม สั่งการ ปรับค่าพารามิเตอร์ต่าง ๆ และส่งข้อมูล MIDI ไปยังอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ หรือซอฟท์แวร์อื่น ๆ ยกตัวอย่าง เช่น คอมพิวเตอร์ โปรแกรมทำเพลง และ VST effects ทั้งหลายนั่นเอง ซึ่งมิดิคอนโทรลเลอร์จะมีลักษณะหน้าตาที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งขึ้นอยู่กับประเภทของการควบคุม ตัวอย่างเช่น มิดิคีย์บอร์ด ที่หน้าตาเหมือนกับเครื่องดนตรีคีย์บอร์ด / เปียโน ที่บ้านเราเรียกกันว่า “คีย์บอร์ดใบ้” หรือจะในลักษณะที่เป็นปุ่ม Pad ที่เหมาะสำหรับคนที่ไม่มีพื้นฐานการเล่นเปียโนมาก่อน เป็นต้น
หลังจากที่บทความก่อนหน้านี้ เราได้มาทำความรู้จักกับ MIDI กันแล้วว่ามันคืออะไร มีประโยชน์อย่างไรในการทำเพลง ดังนั้นบทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจเพิ่มเติมกันครับว่า มิดิคอนโทรลเลอร์ เจ้าอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ควบคุม และส่งข้อมูล MIDI ในการทำเพลงนั้น มีหลักการทำงานอย่างไร
หลักการทำงานของ MIDI Controller ทำเพลง
มิดิคอนโทรลเลอร์ หมายถึง “ตัวควบคุม” เป็นอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ ที่ทำงานร่วมกับคอมพิวเตอร์ และซอฟท์แวร์ เพื่อกำหนดการทำงานต่าง ๆ ของ MIDI ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่มีความจำเป็นต่องานในสตูดิโอบันทึกเสียงอย่างมาก โดยคอนโทรลเลอร์หนึ่งตัว จะประกอบไปด้วยการควบคุม และการปรับค่ามิดิได้หลากหลายฟังก์ชั่น ยกตัวอย่าง เช่น มาเป็น Knob แบบปุ่มหมุนได้ , ปุ่มกด , จอยสติ๊ก หรือสไลด์เฟดเดอร์ เป็นต้น ซึ่งฟังก์ชั่นเหล่านี้จะเป็นการกำหนด และเปลี่ยนแปลงข้อมูลมิดิ เช่น ระดับ Pitch , Dynamic และ Tempo เป็นต้น
แต่โดยหลักการแล้ว… ในโปรแกรมบันทึกเสียงต่าง ๆ จะมีโหมด ที่สามารถทำให้แป้นพิมพ์คอมพิวเตอร์เป็นคอนโทรลเลอร์ได้ แต่ค่อนข้างที่จะมีข้อจำกัดในการใช้งานอยู่พอสมควร โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเราต้องการที่จะควบคุมมิดิในแบบที่ต้องใช้ความละเอียดอ่อน สัญญาณมิดิที่ถูกสร้าง หรือเขียนขึ้นโดยมิดิคอนโทรลเลอร์ จะถูกส่งไปยังอุปกรณ์อินเตอร์เฟสอื่น ๆ ยกตัวอย่าง เช่น Softsynth หรือ VST effects ต่าง ๆ แต่ยังรวมถึงอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์อื่น ๆ อีก เช่น Synthesizer หรืออุปกรณ์เอฟเฟคที่เข้ากันได้กับ SysEx ได้ด้วยสายมิดิ , USB หรือ mLAN (ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับพอร์ตเชื่อมต่อของคอนโทรลเลอร์แต่ละรุ่น) เพื่อทำให้คอนโทรลเลอร์ และอินเตอร์เฟสสามารถสื่อสารกัน และส่งข้อมูลมิดิให้แก่กันได้ โดยใช้ภาษาเดียวกัน
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง
ประเภทของการควบคุม (Types of Control)
ความหลากหลายของฟังก์ชั่นการควบคุมมิดิคอนโทรลเลอร์ นั้นก็ขึ้นอยู่กับขนาด โครงสร้าง และมาตรฐานของแต่ละรุ่น แต่โดยทั่วไปหลัก ๆ แล้ว ประเภทของการควบคุมมิดิคอนโทรลเลอร์ มีดังต่อไปนี้ :
- Mod wheel / Pitch bend wheel
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
Modulation wheel / Pitch bend wheel เป็นหนึ่งในฟังก์ชั่นการควบคุม ที่อยู่คู่กับเครื่อง Synthesizer และ MIDI Controller มาอย่างยาวนาน
- Rotary Switches
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
ฟังก์ชั่นการควบคุมที่คุ้นเคย ไม่ว่าเราจะพูดถึงส่วนควบคุมระดับเสียง ในชุด Home Stereo ภายในบ้าน หรือบนเครื่องอนาล็อก Synthesizer อย่าง MiniMoog ก็ตาม คอนโทรลเลอร์แทบทุกตัวจะมีสวิตช์แบบ Rotary ที่สามารถหมุนปรับจากค่าน้อยสุด จนถึงค่าสูงสุดได้แบบ 360 องศา
- Button
Button หรือปุ่มกดแบบทั่วไป เพียงแค่กดปุ่มก็เป็นการใช้งาน / ยกเลิกการใช้งานของฟังก์ชั่นนั้น ๆ
- Membrane Keys
เป็นรูปแบบปุ่มควบคุมที่ได้รับความนิยมในช่วงปี ค.ศ.1970-1980 ยกตัวอย่าง ก็คือ บนเครื่องวินเทจ Synthesizer อย่าง Yamaha DX7 แต่น่าเสียดายที่ปุ่มเมมเบรน การกดของมันไม่ได้ให้ค่าทางข้อมูล MIDI ที่แม่นยำ และชัดเจนมากนัก จึงทำให้กระแสตอบรับจากผู้ใช้งาน เริ่มที่จะให้ความนิยมลดน้อยลงนั่นเอง
- Touch Screen
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
การควบคุมแบบหน้าจอสัมผัส ถือว่าเป็นฟังก์ชั่นที่ทันสมัยที่สุดก็ว่าได้ ข้อดีก็คือ สามารถกำหนดฟังก์ชั่นให้กับการควบคุม ของแต่ละส่วนได้อย่างอิสระ และมีความยืดหยุ่นสูง
- Faders
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
เฟดเดอร์บน MIDI Controller ถือว่าเป็นอีกหนึ่งฟังก์ชั่นที่มีความจำเป็น สำหรับการควบคุม Volume ที่แม่นยำ
- Drum Pads
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
Drum Pads มีหลากหลายขนาด และมีคุณภาพที่แตกต่างกันอย่างมาก ตั้งแต่แบบเกรดทั่วไป ที่ใช้วัสดุทำจากพลาสติก หรือยาง และในเกรดที่สูงขึ้นมา วัสดุที่ใช้ทำให้ความรู้สึกว่าเหมือนกลองจริง ๆ
- Contact-Free
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
ฟังก์ชั่นการควบคุมแบบเซนเซอร์ Optical บน Organ Sound Module ของ Roland VK-8M และ D Beam Controller บนเครื่อง Synthesizer ของ Roland เป็นที่รู้จักกันดี โดยใช้ลำแสงอินฟาเรดเพื่อจับระยะห่าง และความเร็วการเคลื่อนที่ของมือในการควบคุม
- Theremin
ขอบคุณรูปภาพจาก Thomann
Moog Theremin โดย “Leon Theremin” เป็นผู้คิดค้นเครื่องมือนี้ในปี 1919 ด้วยการควบคุมระดับ Volume และระดับ Pitch โดยไม่ต้องสัมผัส เพียงแค่การขยับมือไปมาระหว่างเสาอากาศทั้งสองเสา
- Keyboard
คีย์บอร์ด… คงไม่ต้องอธิบายอะไรให้มากความ เนื่องจากประเภทการควบคุมนี้ เป็นอะไรที่ทุกคนต้องมีประสบการณ์อย่างแน่นอน
และอีกมากมาย….. ประเภทการควบคุม MIDI Controller ที่กล่าวมาข้างต้นนี้ ยังเป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งที่เราคุ้นเคยเท่านั้น
การใช้งาน (Applications)
- Studio
การใช้งานมิดิคอนโทรลเลอร์ในสตูดิโอ เราต่างทราบในวัตถุประสงค์การใช้งานกันเป็นอย่างดี โดยมิดิคอนโทรลเลอร์ที่มีความเป็นโซลูชั่นแบบครบวงจรที่สุด นั่นก็คือ “มิดิคีย์บอร์ด” เนื่องจากเป็นคอนโทรลเลอร์ทำเพลงที่มีความยืดหยุ่นสูง และมีความแม่นยำในการบันทึก MIDI
- Live
ในงานแสดงดนตรีสด คอนโทรลเลอร์ที่ใช้ร่วมกับซอฟท์แวร์ และแล็ปท็อปเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ ยิ่งถ้าเป็นคอนโทรลเลอร์แบบ Standalone ด้วย ก็จะยิ่งช่วยให้นักดนตรี หรือมือคีย์บอร์ดมีความทางเลือกในการเลือกใช้ Sound และ Modulation ได้มากขึ้น
สรุป
MIDI Controller เป็นเครื่องมือที่ทำให้ชีวิตนักดนตรีคนทำเพลงนั้นง่ายขึ้น เนื่องจากมิดิคอนโทรลเลอร์มีส่วนที่ช่วยให้งานมีความราบรื่น ทั้งในสตูดิโอ และบนเวทีแสดงดนตรีสด อีกทั้งยังช่วยให้ผู้ใช้ประหยัดเงิน และประเวลาไปได้พอสมควร โดยที่ไม่จำเป็นต้องซื้อคีย์บอร์ด หรือเปียโนในราคาหลักหมื่นหลักแสนจำนวนหลาย ๆ ตัว เพื่อตามหา Sound และ Modulation ในแบบที่คุณต้องการ เว้นแต่ว่าเป็นความพอใจของคุณจริง ๆ คุณเพียงแค่หาซื้อมิดิคอนโทรลเลอร์สักตัว ที่มีฟังก์ชั่นการควบคุมที่ครอบคุมการใช้งานของคุณ ไม่ว่าจะแบบที่เป็น Standalone (มีเสียงในตัวเอง) หรือไม่เป็นก็ตาม และใช้งานร่วมกับซอฟท์แวร์ หรือ VST กับแล็ปท็อป มันจึงทำให้คุณมีความยืดหยุ่นที่จะเลือกใช้ Sound และ Modulation ได้อย่างไม่จำกัดด้วยต้นทุนที่น้อยกว่า
ติดตามข่าวสารได้ที่ Facebook AT Prosound
บทความอ้างอิง : Controllers by Thomann
บทความโดย : ณัฐพจน์ วิจารัตน์