ระบบเสียงรอบทิศทาง เสียงสมจริง

Dolby Atmos และเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ ระบบเสียง Surround | จากหูฟัง Apple Airpod สู่เครื่องเสียง Home Theater เราอาจเคยได้ยินคำว่า “Spatial Audio” กันมาบ้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพูดถึงหูฟัง Airpod หรืออุปกรณ์ที่สามารถจำลองการฟังแบบพื้นที่ 3 มิติ เราอาจยังไม่รู้ว่ามันใช้เทคโนโลยีที่อยู่คู่กับเรามานานหลายปี อย่างเทคโนโลยีระบบเสียง ดอลบี แอทมอส

เทคโนโลยี ดอลบี แอทมอส

ระบบเสียง “ดอลบี แอทมอส” เป็นรูปแบบเสียงรอบทิศทางยอดนิยม ที่เราสามารถพบได้บ่อย ๆ ตั้งแต่โรงภาพยนตร์ ไปจนถึงระบบเสียง Home Theater และปัจจุบันก็มีการนำเทคโนโลยีนี้เข้ามาไว้บนอุปกรณ์สมาร์ทดีไวซ์พกพา ทำให้เสียงที่เป็น Atmos Soundtrack สามารถทำงานร่วมกับระบบต่าง ๆ ได้มากมาย เพียงมีอุปกรณ์รองรับเทคโนโลยี Dolby Virtual:X และ Dolby Headphone รวมถึงเทคโนโลยี Head-Tracking ของ Apple

สร้างเสียงรอบทิศทาง

ก่อนอื่นเรามาดูกันว่า เสียงสำหรับภาพยนตร์ มีวิธีมิกซ์กันอย่างไร ทุกสิ่งที่เราได้ยินในภาพยนตร์ ตั้งแต่เพลง เสียงพากย์ ไปจนถึงเสียงเอฟเฟค ล้วนผ่านการมิกซ์ให้อยู่ในแชนแนลที่เฉพาะเจาะจง ยกตัวอย่างเพื่อความเข้าใจง่ายสามารถอธิบายว่าแชนเนลเหล่านี้คือ

ด้านหน้าซ้าย (L)
ตรงกลาง (C)
ด้านหน้าขวา (R)
เซอร์ราวด์ด้านขวา (RS)
เซอร์ราวด์ด้านซ้าย (LS)
เซอร์ราวด์ซ้ายด้านหลัง (LRS)
เซอร์ราวด์ขวาด้านหลัง (RRS)
เสียงความถี่ต่ำไปที่ซับวูฟเฟอร์ “.1” (LFE)

ระบบเสียง Surround 7.1 ในโรงภาพยนตร์

ยกตัวอย่างเมื่อเราดูภาพยนตร์ หากมีนักแสดง 2 คนกำลังพูดคุยกันบนหน้าจอ มิติเสียงที่เราควรได้ยินก็จะมาจากจุดตรงกลาง (C) แต่เมื่อนักแสดงคนหนึ่งเดินห่างออกมา เสียงเอฟเฟคฝีเท้า หรือเสียงพูดก็ควรจะ Pan ตำแหน่งตามการเคลื่อนที่ของนักแสดง ซึ่งนั่นก็รวมถึงระยะความใกล้-ไกลของเสียงด้วย

ระบบ ดอลบี แอทมอส เป็นการเปลี่ยนแปลงแบบ End-to-End ในระบบเสียง Theater และ Home Audio โรงภาพยนตร์ส่วนใหญ่จะมีลำโพงจำนวนมากติดตั้งตามผนัง เพื่อให้แน่ใจว่าทุกคนจะได้รับประสบการณ์ที่เหมือนกัน ด้วยระบบเสียง Atmos ลำโพงเหล่านี้สามารถระบุตำแหน่งแยกกันได้ และนักออกแบบเสียงสามารถระบุตำแหน่งที่แน่นอนที่พวกเขาต้องการได้ ให้ประสบการณ์การชมที่สมจริงยิ่งขึ้น

ปัจจุบัน ระบบเสียง Surround ไม่ได้อยู่เพียงแค่ในโรงภาพยนตร์อีกต่อไป เนื่องจากเทคโนโลยี ดอลบี แอทมอส ได้แยกออกมาอยู่ในรูปแบบของเพลง ทั้ง Tidal และ Amazon Music ได้มีการเสนอเพลงที่ได้รับการรีมิกซ์ในแบบ Atmos และ 360 Reality Audio ซึ่งจำนวนเพลงที่มีการมิกซ์นอกเหนือจากระบบ Stereo ยังคงเพิ่มขึ้นในปัจจุบัน เพื่อให้ผู้ใช้อุปกรณ์พกพาได้สัมผัสประสบการณ์ทั้งเพลง และภาพยนตร์ด้วยระบบ Atmos

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง

ระบบเสียง Surround กับ Home Theater ภายในบ้าน

การนำระบบเสียงรอบทิศทาง หรือเทคโนโลยี Dolby Atmos มาใช้กับการติดตั้งชุด Home Theater ภายในบ้าน ระบบติดตั้งที่แนะนำ เช่น ระบบเสียง 5.1 และระบบเสียง 7.1 จะเหมาะที่สุดที่จะทำให้บ้านของคุณเปรียบเสมือนโรงภาพยนตร์ ที่มีระบบเสียง 3 มิติ เหมือนอยู่ในเหตุการณ์จริง ๆ และสมบูรณ์แบบที่สุด

ระบบเสียง 5.1 และระบบเสียง 7.1

3 วิธีติดตั้งระบบเสียง ดอลบี แอทมอส

1. การฝังลำโพงไว้บนฝ้า

วิธีนี้เป็นการฝังลำโพง Height Channel ไว้บนฝ้า เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อย แต่ก็ต้องแลกมากับการเจาะฝ้า เพื่อเก็บตัวลำโพงไว้ข้างใน วิธีนี้จะได้ลำโพงที่จำกัดองศา ในการติดตั้งจึงต้องระวังเรื่องตำแหน่งลำโพง เพราะถ้าวางตำแหน่งผิด องศาลำโพงจะคลาดเคลื่อนไปด้วย ทำให้การรับฟังไม่ดีเท่าที่ควร

2. แบบยิงสะท้อนฝ้าลงมา

วิธีนี้เป็นการวางลำโพง Height Channel ไว้บนพื้น โดยมีลำโพงวางเฉียงแล้วยิงเสียงขึ้นไปบนฝ้า แล้วเกิดการสะท้อนกลับลงมา เป็นวิธีที่ปลอดภัยเพราะไม่ต้องเจาะผนังฝ้า ติดตั้งรวดเร็ว ใช้งานง่าย เมื่อวางลำโพงแล้วยิงสะท้อนลงมาจากฝ้าได้อย่างถูกวิธี จะทำให้ได้เสียงที่สมบูรณ์แบบ และเต็มประสิทธิภาพ

3. แบบแขวนลำโพง

วิธีนี้เป็นการติดตั้งลำโพงไว้บนผนัง หรือเพดานด้วยการแขวน ทำให้สามารถขยับหมุนตัวองศาลำโพงเพื่อให้ตรงกับตำแหน่งคนได้ แต่ข้อจำกัดที่เห็นได้จากวิธีนี้คือ ความที่ดูไม่ค่อยเป็นระเบียบเรียบร้อยเท่าไหร่นัก แต่วิธีนี้เป็นวิธีที่ดีที่สุด ใน 3 วิธีที่กล่าวมา