โอห์ม VS โวลต์ไลน์ ความเหมือนที่แตกต่าง
งานติดตั้ง, พื้นฐานระบบแสงเวทีและอุปกรณ์, วิธีการใช้งาน
โอห์ม VS โวลต์ไลน์ ความเหมือนที่แตกต่าง ระบบประกาศ
ในระบบเสียง PA เราจะแบ่งประเภทเป็น 2 แบบ ใหญ่ๆ คือ ระบบแบบโอห์ม ส่วนใหญ่จะเป็นระบบเสียง ตามคอนเสริต์ งานอีเว้น งานคาราโอเกะ อีกระบบนึ่ง คือ ระบบโวลต์ไลน์ ส่วนใหญ่จะเป็น ระบบประกาศ เสียงต่างๆ ตามห้างสรรพสินค้า โรงเรียน โรงงาน
สารบัญ
- ระบบที่เป็นโอห์ม
- ระบบที่เป็นโวลต์ไลน์
- หลักการที่ทำให้ส่งสัญญาณเสียงไปได้ไกล
- วิธีการคำนวณลำโพง และ เพาเวอร์แอมป์ ในระบบโวลต์ไลน์
- สรุปข้อดี และ ข้อเสีย ของแต่ละระบบ
ระบบที่เป็นโอห์ม
ในระบบเสียงที่เราใช้กันปกติ คือ ระบบโอห์ม หรือ จะเรียกให้ถูกต้อง คือ ระบบโลว์อิมพิแดนซ์ (Low-Z) โดยระบบแบบนี้ ลำโพงจะมีกำลังวัตต์สูง เพาเวอร์แอมป์ก็จะ มีกำลังวัตต์สูง และ มีอิมพิแดนซ์ที่ต่ำ ส่วนใหญ่แล้วจะไม่เกิน 16 โอห์ม ในระบบโลว์อิมแดนซ์มักต่อ ระบบกันอยู่ที่ 8 โอห์ม 4 โอห์ม หรือ 2 โอห์ม เราเจอระบบเสียงแบบนี้ในชีวิตประจำวันกันตลอด เช่น ชุดฟังเพลงที่บ้าน โฮมเทียเตอร์ คาราโอเกะ เครื่องเสียงงานคอนเสริต์ เครื่องเสียงงานอีกเว้น
ระบบที่เป็นโวลต์ไลน์
ระบบโวลต์ไลน์ (Volt Line) หรือ ระบบเสียงตามสาย หรือ จะเรียกให้ถูกต้อง คือ ระบบไฮท์อิมพิแดนซ์ (Hi-Z) จำเป็นต้องใช้ เพาเวอร์แอมป์ที่จ่ายเอาท์พุตเป็นไลน์โวลต์ เพราะระบบเสียงตามสาย หรือ ระบบประชุม มีความจำเป็นที่ต้องการเดินสายลำโพง เป็นระยะทางยาวๆมากๆ โดยถ้าเราใช้เพาเวอร์แอมป์ธรรมดา ที่ไม่เป็นไลน์โวลต์ ปัญหาที่จะเกิดคือ อิมพิแดนซ์ทางเอาท์พุตจะต่ำมากเกิน จนแอมป์ทำงานหนักเกินไป เพราะต้องการต่อพ่วงลำโพงจำนวนมาก และ สัญญานเสียงจะมีการดรอปลงเนื่องจาก สายลำโพงมีความยาวมากเกิน โดยระบบไฮท์อิมพิแดนซ์ ดอกลำโพงจะมีกำลังวัตต์ที่ต่ำ เพาเวอร์จะมีกำลังไม่สูงมาก เอาท์พุตของเพาเวอร์แอมป์ แบบไฮท์อิมพิแดนซ์จะมีด้วยกัน 3 แบบ คือ 25V , 70V , 100V ซึ่งเราสามารถเลือกใช่งานให้แมทช์ กับระยะทางที่เราจะลากสายลำโพง
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องได้ที่
หลักการที่ทำให้ส่งสัญญาณเสียงไปได้ไกล
หลักการที่ทำให้ส่งสัญญาณให้ไกลได้มากยิ่งขึ้น คือ การเพิ่มแรงดัน (Step Up) ให้แรงดันไฟฟ้าสูงขึ้นมากๆ เพื่อให้ส่งสัญญาณได้ไกลขึ้น ซึ่งเป็นหลัการเดียวกับ การส่งไฟฟ้าจากสถานีผลิตไฟฟ้า ส่งมายังตามบ้านเรือน คือ เพิ่มแรงดันไฟฟ้าเป็นระดับแสนโวลต์ แล้วมาทำการ ลดแรงดันไฟฟ้าก่อนเข้าบ้าน ให้เหลือหลักร้อยโวลต์
ซึ่งถ้าพูดตามทฤษฎีทางไฟฟ้าแล้ว หรือ กฎของโอห์ม (V = I*R) เมื่อแรงดันสูงขึ้น กระแสไฟฟ้า ก็จะลดลง ทำให้ระบบโวลต์ไลน์ จึงไม่จำเป็นต้องมี สายลำโพงที่มีขนาดใหญ่ เพราะมีกระแสไฟฟ้าผ่านน้อยลง
วิธีการคำนวณลำโพง และ เพาเวอร์แอมป์ ในระบบโวลต์ไลน์
การคำนวณระบบโวลต์ไลน์ นั้นไม่ยากเลยเลย แค่น้ำกำลังวัตต์ของดอกลำโพง ที่เราจะต่อพ่วงมาบวกกัน เช่น ต้องการติด ลำโพงเพดาน ขนาด 15 วัตต์ ทั้งหมด 20 ตัว กำลังวัตต์รวมกันได้ 300 วัตต์ วิธีการเลือกเพาเวอร์แอมป์ คือ เลือกเพาเวอร์แอมป์ที่มีกำลังวัตต์ 300 วัตต์ขึ้นไป เมื่อเราทำการเพิ่ม แรงดันสัญญาณให้สูงขึ้น และ เดินสายลำโพงไปไกลๆ จนถึงลำโพงแล้ว ที่ตัวลำโพงก็จะมีหม้อแปลงลดแรงดัน (Step Down) เพื่อให้แรงดันไฟฟ้าแมทช์กับดอกลำโพง โดยการเลือกที่ลำโพงว่าต้องการ ใช้แรงดันเท่าไหร่ ก็ขึ้นอยู่กับต้นทางว่า เราต่อเอาท์พุตจากเพาเวอร์แอมป์ ออกจากที่กี่โวลต์ หรือ กรณีแรงดันปลายทางลดลงจากที่ออกจากเพาเวอร์แอมป์ เช่น ต่อออกจากแอมป์ที่ช่อง 100V แต่พอถึงปลายทางแล้วแรงดันเหลือ ประมาณ 70V ให้เปลี่ยนที่หม้อแปลงลดแรงดัน ของลำโพงปลายทาง ให้เป็น 70 V
สรุปข้อดี และ ข้อเสีย ของแต่ละระบบ
ระบบโอห์ม มีข้อดี คือ มีเสียงที่ดี ไม่ต้องใช้อุปกรณ์ต่อเสริมให้ยุ่งยาก และ มีข้อเสียของระบบโอห์ม ไม่สามารถต่อพ่วงลำโพงได้มาก ไม่สามารถเดินสายลำโพงยาวๆได้
ระบบโวลต์ไลน์ มีข้อดี คือ สามารถต่อพ่วงลำโพงได้มาก สามารถเดินสายยาวๆได้ และ มีข้อเสียของระบบโวลต์ไลน์ เสียงจะสู้ระบบโอห์มไม่ได้ มีความถี่บางความถี่ผิดเพี้ยน และ ขาดหายไป
ติดตามช่องทางต่างๆของ AT PROSOUND
ขอบคุณบทความจาก เจตนัย คชเวช
ขออนุญาตสอบถามครับ
1.การต่อลำโพงแบบโวลต์ไลน์ เหมาะกับลำโพงประเภทไหนครับ ระหว่าง ลำโพง 8 โอม์ธรรมดาที่ใช้กับ หรือลำโพงฮอนปากยาว ๆ ที่ติดตามเสาไฟหรือหอกระจายข่าว
2. ต่อเนื่องจากข้อ 1. ถ้าหาการต่อลำโพงแบบโวลต์ไลน์ใช้สำหรับลำโพงฮอนอย่าเดียว หากนำไปต่กับลำโพงธรรมดา 8 โอม์ ที่ใช้กันทั้วๆไป จะเกิดความเสียต่ลำโพงหรือพาวเวอร์แอมป์หรือไม่ อย่างรัย
(ขออภัยพี่ๆ หากคำถามเป็นคำถามไม่ควรถามหรือ เนื่องจากผม ไม่มีความรู้ในระบบนี้เลย แต่ชอบและอยากทำความเข้าใจเรื่องระบบเสียงและชอบเครื่องเสียงมากๆ ติดตาม at ตลอด ได้ความรู้เยอะมาก )
โวลต์ไลน์ เหมาะกับลำโพง และ Power amp ที่รองรับการต่อแบบ โวลต์ไลน์ เท่านั้นครับ เพื่อให้สามารถเดินสายได้ในระยะทางไกลๆ เหมาะกับระบบการจายเสียง ประกาศ ส่วนลักษณะลำโพงที่รองรับ โวลต์ไลน์ ก็มีหลายแบบครับ ทั้งเป็นแบบลำโพงติดผนัง ลำโพงคอลัมน์ ลำโพงฮอร์น สามารถเลือกใช้ได้ตามเหมาะสมครับ ส่วนการเอาลำโพง โวลต์ไลน์ ไปใช้ระบบ โอห์มทั่วไป ต้องเลือกลำโพง โวลต์ไลน์ ที่สามารถเลือกเป็นระบบ โอห์ม ได้ด้วยเท่านั้นครับ
ขอบคุณมาครับพี่