รีวิว Veda 1290 วิเคราะห์ตู้ลำโพง ทำไมตู้ใบเล็กอย่างวีด้าถึงทำเสียงได้ดัง

รีวิว Veda 1290 เป็นตู้ที่ถูกพูดถึงว่า เป็นตู้ใบเล็กที่ดังเกินตัวอยู่เสมอ ซึ่งสิ่งที่อยู่เบื้องหลังคือ พรีเซทที่มีความ Linear ทั้งโทน และเฟส

ปกติถ้าเป็นลำโพง PA ที่ไม่ได้ออกแบบ วัด และจูนในห้องแล็ปโดยเฉพาะนั้น จะจูนให้เกิดความ linear tone และ phase นั้นยากมาก ด้วย 3 สาเหตุหลักๆ
1. การ Alignment (การจัดวางตำแหน่ง) ของดอก ลำโพง ในตู้ ซึ่งมีการออกแบบระยะของ ยูนิท,เวฟไกด์, ฮอรน์ สอดคล้อง สัมพันธ์กับจุดตัดความถี่ การอินเฟส และระยะต่างๆมีการคำนวนเฉพาะกับลักษณะทางกายภาพของดอก ซึ่งส่งผลให้เกิดการควบคุมมุมกระจายเสียงแบบถูกต้อง ทำให้พลังงานที่เกิดขึ้น ทำงานสอดคล้องกันที่สุด และมีความสูญเสียน้อยที่สุด

2. ลำโพง โดยธรรมชาติ จะมี peak frequency เป็นความแคปๆ อยู่ ซึ่งเป็นความถี่ที่จะกวนเมื่อเปิดลำโพงดังๆ ทำให้รู้สึกแสบหู หรือบาดหูขึ้นก่อนที่ลำโพงจะดังเต็มที่ ปกติ peak frequency จะถูกเครื่องมืออย่าง parametric eq ในการจัดการ แต่ด้วยข้อจำกัดของความละเอียด และ shape ของ parametric eq ทำให้ การใช้จัดการ peak frequency ได้ตรง และเฉพาะจุดทำให้ยาก ถ้าไม่ใช้เครื่องมือวิเคราะห์ และวิธีวัดที่ละเอียดแม่นยำมากพอ (วิธี measurements เพื่อเก็บข้อมูลทั้ง Frequency, Phase และ Time domain สำคัญมาก ต้องมีค่าความค่าเคลื่อนต่ำ และมีตัวชี้วัดความน่าเชื่อถือของข้อมูล) ซึ่งตรงนี้เมื่อเราวิเคราะห์ได้ตรงจุดแล้ว FIR Filter จะมีบทบาทสำคัญในการจัดการกับ peak frequency นี้ ได้อย่างเฉพาะจุด และสามารถจัดการ shape ของ filter ที่เหมาะกับการแก้ปัญหาได้มากกว่า

3. เฟสที่ไม่ลินเนียร์ สร้างความรำคาญหูได้มากกว่า และเร็วกว่า, นอกจากในแง่ความความถี่แล้ว เวลาที่แต่ละความถี่เดินทางจาก ลำโพง มาถึงหู ถือเป็นเรื่องสำคัญ การที่ใช้ฟิลเตอร์ที่ ไม่ใช่ FIR ทำให้เกิดการ Shift phase ตั้งแต่ในครอสโอเวอร์ ทำให้แต่ละความถี่ในย่านเสียงไฮ มาไม่เท่ากัน (เกิดกรุ้ปดีเลย์) ต่างจาก FIR ที่สามารถทำให้แต่ละความถี่ในย่านไฮมาถึงหูพร้อมๆกันได้ ทำให้เราไม่รู้สึกถึงความถี่ไหน ที่มากระแทกหูเป็นพิเศษ จนทำให้สามารถเปิดเสียงดังในระดับสูงที่ยังไม่บาดหูได้ และเนื่องจากความ linear phase นี้เองที่ทำให้โฟกัสของเสียง มีโฟกัสที่นิ่ง เป็นจุดเดียวกันชัดเจน มิติของเครื่องดนตรีและเวทีแยกชัด