วางตู้ Point source ได้แบบไหนบ้าง ข้อดีเสียคืออะไร
AT ออนไลน์ไกด์, ทฤษฎีเสียง, อื่นๆ
ตู้ลำโพงกลางแหลมที่ใช้ในงานเครื่องเสียงกลางแจ้งแบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ ๆ ก็คือ Line source เช่น ตู้ไลน์อาเรย์ หรือ คอลัมน์ และ Point Source เช่น ตู้ทรง PS ตู้มอนิเตอร์ต่าง ๆ ซึ่งตู้ประเภท Point Source มีข้อจำกัด ตำแหน่ง และ วิธีการวางตู้ลำโพงก็ให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกันไป
ด้วยข้อจำกัดของการควบคุมมุมกระจายเสียงของตู้ทำให้ตู้ประเภท Point Source ไม่ควรใช้ร่วมกันเกินข้างละ 2 ใบ ทำให้เราวางตู้ได้เพียงแค่ 2 แบบหลัก ๆ เท่านั้น คือ วางคู่กัน หรือ วางเทินกัน ในบทความนี้จึงจะสาธิตวิธีกาารวางทั้ง 2 แบบ และ ข้อดีข้อเสียของแต่ละแบบ
วางแบบคู่กัน
ภาพการตั้งตู้แบบคู่กัน
การวางแบบนี้ในด้านการกระจายเสียงในแนวระนาบจะไม่เรียบเนียนเท่าไร ถือว่าเป็นข้อเสีย เพราะ เวลาเราเดินไปทางซ้าย หรือ ขวาของงานเราจะสังเกตได้เลยว่าเสียงจะไม่เหมือนกัน แต่ข้อดีของการวางตู้แบบนี้ก็คือโทนเสียงในด้านลึกของงานจะเนียน โทนเสียงจะใกล้เคียงกันมาก
สังเกตได้จากเวลาเราเดินเข้าหาตู้ลำโพง หรือ เดินออกจากตู้ลำโพงในแนวดิ่งโทนเสียงจะไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง มีแค่ความดังที่เปลี่ยนไป และข้อดีอีกหนึ่งอย่างคือดอกเสียงกลางและเสียงแหลมจะอยู่ใกล้กันมากทำให้ลดการกวนกันในย่านความถี่ต่ำ ๆ ได้ดีกว่าแบบตั้งเทิน
การตอบสนองความถี่ แบบตั้งคู่ ในมุมข้าง จำลองความถี่ที่ 5000 Hz
การตอบสนองความถี่ แบบตั้งคู่ ในมุมบน จำลองความถี่ที่ 5000 Hz
วางแบบเทิน
ภาพการตั้งตู้แบบเทินกัน
การวางแบบเทินจะให้ผลตรงข้ามกับแบบตั้งคู่กัน การวางแบบเทินทำให้มุมกระจายเสียงในแนวระนาบจะเรียบเนียน เวลาเราเดินไปทางซ้าย หรือ ขวาของงานโทนเสียงจะแทบไม่เปลี่ยนไปเลย แต่ในทางกลับกันถ้าเราเดินเข้าหาตู้ เดินออกจากตู้ โทนเสียงจะไม่สม่ำเสมอ
แต่ด้วยลักษณะของการวางแบบนี้ทำให้ตู้อยู่สูง เสียงของตู้ด้านบนจะตกไปอยู่ที่หลังงานทำให้เสียงดูเหมือนจะไปไกลกว่า แต่ด้วยดอกลำโพงที่อยู่ห่างกันมากจึงเกิดการกวนกันได้มากกว่าแบบตั้งคู่กันนั่นเอง
การตอบสนองความถี่ แบบตั้งเทิน ในมุมข้าง จำลองความถี่ที่ 5000 Hz
การตอบสนองความถี่ แบบตั้งเทิน ในมุมบน จำลองความถี่ที่ 5000 Hz
สรุป
การวางลำโพงทั้ง 2 แบบมีข้อดี ข้อเสีย แตกต่างกันออกไป เมื่อเรารู้ข้อดี ข้อเสีย ข้อจำกัดของแต่ละอย่างแล้วจะทำให้เราเข้าใจปัญหาได้ลึกซึ้งขึ้น ถ้าเลือกใช้งานเป็นก็ทำให้ทำงานได้ง่ายขึ้นนั่นเอง