HPF (High Pass Filter) และ LPF (Low Pass Filter)
ทฤษฎีเสียง, อื่นๆ
HPF และ LPF
จากบทความที่แล้วที่ได้พูดถึง HPF (High Pass Filter) และ LPF (Low Pass Filter) ไป ว่าคืออะไร ทีนี้ ในการใช้งานนั้น จะต้องกำหนดค่าอะไรบ้าง หรือทำอย่างไรบ้าง อธิบายอย่างง่ายได้ดังนี้
ในการใช้ HPF และ LPF เราจะต้องกำหนดจุด Cut off ของ Filter เพื่อที่จะกำหนดว่า เราจะ Filter เสียงถึงจุดใด ซึ่งในการกำหนดจุด Cut off ก็มีอีกค่าหนึ่งที่เราจะต้องกำหนดด้วยคือ ค่าความชันในการ Cut off แล้วสิ่งที่กล่าวมาข้างต้นทั้งหมดคืออะไร อธิบายได้ดังต่อไปนี้
เส้น Equilibrium
เส้น Equilibrium คือ เส้นที่เรากำหนดไว้ก่อนทำ HPF และ LPF ว่าสเปกตรัมเดิมเป็นอย่างไร
จุด Cut off
จุด Cut off คือ จุดความถี่เสียงที่เรากำหนดว่าต้องการให้ HPF หรือ LPF ถึงจุดไหน
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง Kick mixing ได้ที่
- 5 แอปฝึกหู 2020 ใครๆก็หูเทพได้
- มิกซ์เสียงอย่างโปร เทคนิคเลือก”หูฟัง”สำหรับมือใหม่
- มิกซ์เสียง อย่างโปรด้วย Sidechain Compressor
Roll off หรือ slope skirt
Roll off หรือ slope skirt คือ เส้นความชันของ Filter โดยสามารถกำหนดค่าได้ ซึ่งมีหน่วยอยู่ 2 แบบ dB/Octave และอีกแบบที่ทางวิศวกรรมใช้กันคือ dB/decade ซึ่งจะแบ่งความชันเป็น Order ต่าง ๆ ดังนี้
– 1st Order ค่าความชันอยู่ที่ 6 dB/Octave หรือ 20 dB/decade
– 2nd Order ค่าความชันอยู่ที่ 12 dB/Octave หรือ 40 dB/decade
– 3rd Order ค่าความชันอยู่ที่ 18 dB/Octave หรือ 60 dB/decade
– 4th Order ค่าความชันอยู่ที่ 24 dB/Octave หรือ 80 dB/decade
– 5th Order ค่าความชันอยู่ที่ 30 dB/Octave หรือ 100 dB/decade
– 6th Order ค่าความชันอยู่ที่ 36 dB/Octave หรือ 120 dB/decade
ทีนี้คำว่า Octave คือ ช่วงความถี่ของตัวโน้ตในทางดนตรี เช่น C1 (โดต่ำ) ไป C2 (โดสูง) คือ ช่วง 1 Octave แล้ว ความถี่ของ C2 จะเป็นสองเท่าของ C1 เอาง่าย ๆ คือ ถ้าความถี่ลดลงครึ่งหนึ่งจากเดิม แสดงว่าลดลง 1 Octave ถ้าความถี่เพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า แสดงว่าความถี่เพิ่มขึ้น 1 Octave ถ้าเราทำ HPF กำหนดค่าที่ 6 dB/Octave จุด Cut off อยู่ที่ 1kHz Octave ที่ต่ำลงมาจากจุด Cut off จะลดลงเป็น -6 dB โดยประมาณ ลงมาเรื่อย ๆ แต่ถ้าเราทำ LPF กำหนดค่าที่ 6 dB/Octave จุด Cut off อยู่ที่ 1kHz Octave ที่สูงขึ้นจากจุด Cut off จะลดลงเป็น -6 dB โดยประมาณ ลงมาเรื่อย ๆ
ส่วนคำว่า decade คือช่วงสิบเท่าของความถี่ ก็มีหลักการเดียวกันกับ ถ้าเราทำ HPF กำหนดค่าที่ 20 dB/decade จุด Cut off อยู่ที่ 1kHz decade ที่ต่ำลงมาจากจุด Cut off จะลดลงเป็น -20 dB โดยประมาณ ลงมาเรื่อย ๆ แต่ถ้าเราทำ LPF กำหนดค่าที่ 20 dB/ decade จุด Cut off อยู่ที่ 1kHz decade ที่สูงขึ้นจากจุด Cut off จะลดลงเป็น -20 dB โดยประมาณ ลงมาเรื่อย ๆ
จุด Ripple
จุด Ripple คือ จุดที่ความถี่เสียงเกิด Phase Shiff หลังจากที่เรา HPF หรือ LPF ซึ่งหลักการเกิดคือเกิดจากการนำเสียงก่อน Filer และหลัง Filter มาเทียบกัน แล้ว เกิด Phase Shiff ส่วนหลักการที่ลึกลงไป เราจะธิบายในบทความต่อไปคือ เรื่อง EQ