ระบบเสียงห้องประชุม

พื้นฐาน !! ระบบเสียงห้องประชุม | แน่นอนครับว่าห้องประชุมนั้น เป็นหนึ่งในพื้นที่สำคัญที่สุดขององค์กร เป็นพื้นที่สำหรับการสื่อสาร และทำงานร่วมกันแบบรวมศูนย์ เพื่อพัฒนา เพื่อการกำหนดทิศทางให้กับองค์กร โดยปกติแล้ว.. พื้นฐานระบบเสียงห้องประชุม จะประกอบไปด้วย ชุดไมโครโฟน (อาจจะใช้แบบมีสาย หรือไร้สาย) , ลำโพง , หน่วย DSP (Digital Signal Processing) , แอมป์พลิไฟเออร์ รวมถึงมิกเซอร์ และอุปกรณ์เชื่อมต่ออื่น ๆ ดังนั้นบทความนี้เราจะมาว่ากันด้วยเรื่องต่าง ๆ ของระบบเสียงห้องประชุม ตั้งแต่ทำความเข้าใจพื้นฐานของระบบ อุปกรณ์ที่ควรมีในห้องประชุม และแนวทางการปรับจูนระบบเสียงห้องประชุมเบื้องต้น เรามาเริ่มกันเลยครับ 

พื้นฐาน !! ระบบเสียงห้องประชุม

ระบบเสียงห้องประชุมที่ดีนั้น เราจำเป็นต้องให้ผู้เข้าร่วมประชุมทุกคนได้ยินเสียงอย่างชัดเจน ควรเริ่มตั้งแต่การเลือกประเภทของชุดไมโครโฟน ว่าควรจะใช้เป็นแบบมีสาย หรือไร้สายดี ? ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับรูปแบบ และขนาดของห้องประชุมนั้น ๆ รวมไปถึงลำโพงที่จะใช้ ว่าควรจะเป็นแบบลำโพงแบบไหน ติดตั้งอย่างไร วางตำแหน่งไหนจึงจะเหมาะสมที่สุด เพราะรูปแบบ และขนาดของห้องประชุมนั้นจะส่งผลต่อทางเลือกในการติดตั้งระบบ และอุปกรณ์ที่จะใช้งานในห้องประชุมนั้น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด ยกตัวอย่าง เช่น : 

• ไมโครโฟนห้องประชุม

ประเด็นนี้ต้องพิจารณาจากขนาดของห้องประชุม และจำนวนผู้เข้าร่วมประชุมสูงสุดที่ห้องประชุมนั้นสามารถรองรับได้เป็นหลัก หากเป็นห้องประชุมขนาดเล็ก และมีพื้นที่จำกัด โดยที่ผู้เข้าร่วมประชุมไม่มีความจำเป็นในการเคลื่อนที่ตลอดเวลา หรือเป็นขนาดห้องประชุมที่รองรับผู้เข้าร่วมประชุมได้ไม่กี่สิบคน คุณอาจจะเลือกใช้เป็นแบบประเภทมีสาย เนื่องจากมีความสเถียร ไม่ต้องมีเครื่องชาร์จแบตเตอรี่ และประหยัดงบประมาณมากกว่าเมื่อเทียบกับประเภทไร้สาย โมเดลที่ผมอยากจะแนะนำ นั่นก็คือ SOUNDVISION DCS-800 PRO (สามารถดูรายละเอียดสินค้าได้ที่ “คลิก”)

ถ้าหากเป็นห้องประชุมขนาดกลางจนถึงขนาดใหญ่ ที่รองรับผู้เข้าร่วมประชุมได้หลายสิบ จนถึงหลายร้อยคน คุณอาจจะพิจารณาเป็นชุดไมโครโฟนประเภทไร้สาย เพราะอาจจะตอบโจทย์สำหรับการใช้งานจริงในลักษณะนี้มากกว่า ซึ่งก็มีทั้งการส่งสัญญาณแบบ Wi-Fi , คลื่นวิทยุ FM และคลื่น IR (Infrared) ให้เลือกใช้ ข้อดีของประเภทไร้สาย นั่นก็คือ อิสระในการเคลื่อนย้าย ติดตั้งเร็ว ไม่ต้องเดินสายเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดจากสายสัญญาณนั่นเอง แต่ก็มีปัจจัยที่ควรคำนึงถึงเมื่อใช้ชุดไมโครโฟนประเภทไร้สาย นั่นก็คือ รัศมี และระยะห่างระหว่างเครื่องรับกับเครื่องส่งสัญญาณ และโมเดลที่ผมอยากจะแนะนำ นั่นก็คือ SOUNDVISION DCW-9900 (สามารถดูรายละเอียดสินค้าได้ที่ “คลิก”)

• ภาคขยาย

ภาคขยายในที่นี้ได้หมายถึงอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น มิกเซอร์ , หน่วย DSP (Digital Signal Processing) , แอมป์พลิไฟเออร์ รวมไปถึงลำโพง อย่างที่ผมได้กล่าวในข้างต้น ว่ารูปแบบ และขนาดของห้องประชุมนั้นมีผลอย่างมาก ต่อทางเลือกในการติดตั้งระบบเสียงห้องประชุม ว่าเราควรจะเลือกใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ เหล่านี้ที่มีสเปคแบบไหน ปริมาณเท่าไหร่ ในประเด็นนี้ก็เช่นเดียวกันครับ มิกเซอร์ และหน่วย DSP (Digital Signal Processing) โดยหลัก ๆ แล้วอาจจะพิจารณาจากภาค Input และ Output เป็นหลัก ว่ามีจำนวนแชนแนลที่เพียงพอกับการใช้งานหรือไม่ ฟังก์ชั่นการใช้งาน คุณสมบัติพิเศษต่าง ๆ ครบถ้วนตามความต้องการต่อระบบของห้องประชุมนั้น ๆ หรือไม่

ในส่วนแอมป์พลิไฟเออร์ ก็พิจารณาจากกำลังวัตต์ให้เพียงพอ หรืออาจะเผื่อ ๆ สเปคกำลังขับไว้บ้าง และที่สำคัญก็คือความสมดุลกับสเปคของลำโพงที่เลือกใช้นั่นเอง และในส่วนของลำโพง โดยปกติแล้วห้องประชุมที่เราพบเห็นกันทั่วไป จะเลือกใช้ลำโพงที่เป็นประเภทติดเพดาน หรือติดผนัง เพื่อให้ได้มุมกระจายเสียงที่ทั่วถึง และเพื่อให้แน่ใจว่าผู้เข้าร่วมประชุมทุกคน จะได้ยินเสียงอย่างชัดเจน ทั้งนี้ในเรื่องของจำนวนลำโพงที่ควรใช้ ก็ควรแน่ใจว่ามีจำนวนที่เพียงพอ และเหมาะสมกับขนาดของห้องประชุมนั้น ๆ อย่างไรก็ตาม.. เพื่อให้ได้ความถูกต้อง และความเหมาะสมต่อการติดตั้ง ควรปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญก่อนการลงทุน จะได้ผลดีที่สุดครับ

Zuma’s Lumisonic Speaker and Light
ระบบเสียงห้องประชุม

• การวางระบบเส้นทางสัญญาณ

ระบบเส้นทางสัญญาณในที่นี้ หมายถึง ระบบ Network และการเชื่อมต่ออุปกรณ์ระบบต่าง ๆ ของห้องประชุม เช่นเดิมครับ.. การวางระบบห้องประชุมในองค์กร ๆ หนึ่ง โดยปกติก็ขึ้นอยู่กับว่าองค์กรนั้น ๆ มีห้องประชุมกี่ห้อง มีขนาดแค่ไหน ซึ่งสองปัจจัยนี้จะมีผลต่อการเลือกใช้ระบบ Network และการเชื่อมต่ออุปกรณ์ระบบของห้องประชุม ยกตัวอย่าง เช่น หากว่าภายในองค์กรมีห้องประชุมประจำอยู่ 1 ห้องเท่านั้น และมีขนาดไม่ใหญ่มากนัก คุณอาจจะใช้ระบบเดินสายสัญญาณปกติก็ได้ครับ เพราะจะเป็นการช่วยประหยัดงบประมาณ ไม่ให้สูญเปล่าไปกับอุปกรณ์ Network ที่ไม่จำเป็นต่อจำนวน และขนาดของห้องประชุม แต่คุณอาจจะต้องจัดการกับความเรียบร้อยของการเดินสายสัญญาณสักนิดหนึ่ง และตรวจสอบความถูกต้องของการเชื่อมต่อ Input / Output ต่าง ๆ 

แต่ถ้าในกรณีที่องค์กรของคุณมีห้องประชุมขนาดใหญ่ หรือมีห้องประชุมมากกว่า 2 หรือ 3 ห้องขึ้นไป และแต่ละห้องมีระยะที่ไกลกันพอสมควร ระบบที่ผมอยากแนะนำก็คือ ระบบ Dante ครับ อธิบายก็คือ ระบบเน็ตเวิร์คที่เชื่อมต่อด้วยการใช้สาย LAN หรือ Ethernet (CAT5 ขึ้นไป) มีความสามารถในการรับส่งสัญญาณสูงสุดที่ 512 แชนแนล ที่ความละเอียด 48kHz และมีค่า Latency หรือค่าความหน่วงเวลาที่ต่ำมาก ๆ อีกทั้งยังสามารถควบคุมระบบทั้งหมดได้จาก Control Room เพียงจุดเดียวเท่านั้นได้อีกด้วย  

Dante Network System
ระบบเสียงห้องประชุม

 

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง

• คู่มือ !! ระบบไมค์ห้องประชุม (Conference Microphone Systems)
• ระบบ Video Conference ห้องประชุม
• 5 เทคนิค ติดตั้งระบบเสียงภายในห้อง

 

อุปกรณ์ที่ควรมี.. ในระบบเสียงห้องประชุม

ระบบเสียงห้องประชุมที่ดีนั้น มักจะมาพร้อมกับมาตรฐาน และความพร้อมของอุปกรณ์ในระบบ โดยหลัก ๆ แล้ว.. อุปกรณ์ที่ควรมีในระบบเสียงห้องประชุม มีดังต่อไปนี้ครับ :

• ไมโครโฟน (Microphone)

ไมโครโฟนจะทำหน้าที่ในการรับเสียง โดยการแปลงสัญญาณคลื่นเสียงเป็นพลังงานไฟฟ้าเพื่อนำไปขยายเสียงต่อไป และไมโครโฟนที่เหมาะสำหรับการใช้งานในห้องประชุม ก็คือ ชุดไมค์ประชุม หรือที่หลาย ๆ คนเรียกว่า “ไมค์คอห่าน” ซึ่งก็จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ แบบมีสาย และแบบไร้สาย โดยอุปกรณ์ชุดไมค์ประชุมจะประกอบไปด้วย Chairman Unit (ไมค์ประธาน) , Delegate Unit (ไมค์ผู้ร่วมประชุม) และ Central Control Unit (CCU หรือ หน่วยควบคุมกลาง)

Bolymic 8800S Wireless Conference
ระบบเสียงห้องประชุม

• มิกเซอร์ (Mixer)

มิกเซอร์ คือ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ทำหน้าที่ในการผสม และปรับแต่งสัญญาณเสียง ไม่ว่าจะเป็นการจัดการความดังเบา , โทนเสียง , การจัด Balance (ความสมดุล) ของสัญญาณเสียงต่าง ๆ ที่ส่งสัญญาณข้ามาที่มิกเซอร์ เช่น เสียงพูด หรือเสียงร้องจากไมโครโฟน รวมถึงเสียงเครื่องดนตรีต่าง ๆ ให้มีความสมดุล และมีความดังเบาที่เหมาะสม

MIDAS M32R-LIVE
ระบบเสียงห้องประชุม

• โปรเซสเซอร์ (DSP Processor)

อุปกรณ์โปรเซสเซอร์ DSP หรือ Digital Signal Processor คือ อุปกรณ์ปรับแต่งสัญญาณเสียงดิจิตอล ยกตัวอย่าง เช่น EQ หรือ Equalizer คือ อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ควบคุม ปรับแต่งความถี่ในย่านต่าง ๆ , Crossover คือ อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ควบคุม แบ่งย่านความถี่ของลำโพงแต่ละชนิด , Compressor รวมถึง Limiter คือ อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ควบคุม ปรับแต่งระดับ Dynamic ของสัญญาณเสียง และ Anti Feedback หรือก็คือ อุปกรณ์ป้องกันเสียงหอนนั่นเองครับ

DBX Driverack PA2
ระบบเสียงห้องประชุม

• แอมป์ขยายเสียง (Amplifier)

แอมป์ขยายเสียง หรือ เพาเวอร์แอมป์ นั่นก็คือ อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่เป็นเครื่องขยายเสียง และนำเสียงที่ถูกขยายสัญญาณนั้นออกไปสู่ลำโพง เพาเวอร์แอมป์ที่จะนำมาใช้ในห้องประชุมนั้น ให้คำนึงถึงกำลังวัตต์ให้มีความสมดุลกับสเปคของลำโพงเป็นหลักครับ

T-2060DSA 2-Channel Power Amplifier
ระบบเสียงห้องประชุม

• ลำโพง (Speaker)

ลำโพง เป็นอุปกรณ์กระจายเสียง ที่ทำหน้าที่แปลงสัญญาณไฟฟ้า ให้เป็นสัญญาณเสียง ซึ่งลำโพงสำหรับห้องประชุมมีหลากหลายประเภท แต่ที่นิยมส่วนมากจะเป็นลำโพงประเภทติดเพดาน เพื่อให้ได้มุมกระจายเสียงที่ทั่วถึง อย่างไรก็ตาม… จำนวนของลำโพงต่อห้องประชุม 1 ห้องนั้น ก็ขึ้นอยู่กับรูปแบบ และขนาดของห้องประชุมนั้น ๆ

Shure MXN5W-C
ระบบเสียงห้องประชุม

พื้นฐาน !! แนวทางการปรับจูนระบบเสียงห้องประชุมเบื้องต้น

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจให้ตรงกันก่อนครับ ว่าความแตกต่างระหว่าง “ห้องประชุม” และ “ห้องประชุมอเนกประสงค์” คืออะไร ในส่วนของคำว่า “ห้องประชุม” นั่นจะหมายถึง ห้องที่ใช้สำหรับการประชุมเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ถ้าเมื่อไหร่ที่เป็น “ห้องประชุมอเนกประสงค์” จะหมายถึง ห้องที่ใช้ทำกิจกรรมใด ๆ ขององค์กรก็ได้ และในที่นี้ผมจะพูดถึงแนวทางการปรับจูนเสียงสำหรับห้องประชุมเท่านั้น ซึ่งการปรับจูนระบบเสียงห้องประชุม ไม่ใช่เพียงแค่การทำให้ไมค์ดัง ลำโพงมีเสียงไม่หอนเท่านั้น จริง ๆ แล้วมันมีอะไรที่ลึกซึ้งมากกว่านั้นครับ เช่น :

• ควรติดตั้งอุปกรณ์ระบบเสียงที่ถูกต้อง และเหมาะสมกับรูปแบบของห้องประชุม

ยกตัวอย่างห้องประชุมขนาดกลางห้องหนึ่ง ที่มีการติดตั้งลำโพงเพดานจำนวนหนึ่งตามจุดต่าง ๆ ของห้องประชุม นั่นจึงส่งผลให้ ไม่มีลำโพงใบใดที่มีความดังมากกว่าลำโพงใบอื่น ๆ เพราะลำโพงแต่ละใบจะเฉลี่ยความดังซึ่งกันและกันตามจุดต่าง ๆ ของห้องประชุมอย่างเหมาะสม ด้วยความดังของลำโพงแต่ละใบที่มีการเฉลี่ยความดังที่เหมาะสมกันแล้ว นั่นจึงทำให้ผู้พูดสามารถใช้ไมโครโฟนห่างปากได้มากขึ้น ซึ่งการที่ผู้พูดสามารถใช้ไมค์ห่างปากได้ และไมโครโฟนนั้นยังคงความดัง และคุณภาพของเสียงเอาไว้ได้อยู่ นั่นจะเป็นการเสริมบุคลิกภาพให้กับผู้พูดได้อีกด้วยครับ

• ควรปรับโทนเสียง และความดังของไมโครโฟนแต่ละประเภทในห้องประชุมให้ใกล้เคียงกัน

นอกจากไมค์ประชุมหรือไมค์คอห่านแบบตั้งโต๊ะแล้ว ไมค์ลอยแบบถือทั่วไป และไมค์ Headset ก็ถือว่าเป็นอุปกรณ์ส่วนหนึ่งของห้องประชุมครับ เพราะบางครั้งการประชุมนั้นก็ต้องมีการนำเสนอผลงาน รวมถึงการบรรยายต่าง ๆ ไมค์ลอยแบบถือ และไมค์ Headset จึงเข้ามามีบทบาทสำหรับการใช้งานในลักษณะนี้นั่นเอง ดังนั้นการปรับโทนเสียง และความดังของไมโครโฟนแต่ละประเภทให้ใกล้เคียงกันนั้น ก็จะส่งผลให้การฟังของผู้เข้าร่วมประชุมมีความต่อเนื่องมากขึ้น อย่างไรก็ตาม.. การปรับโทนเสียงของไมโครโฟน พยายามอย่าให้มีย่านความถี่ต่ำ หรือโทนเสียงเบส และระดับความดังของเสียงที่มากเกินไป เพราะนั่นจะส่งผลให้คุณภาพเสียงที่ออกมามีความเบลอ และมีความหึ่ง ทำให้ผู้ฟังไม่สามารถฟังเนื้อหาของการประชุมได้อย่างชัดเจน ก็จะส่งผลให้การประชุมนั้นไม่มีประสิทธิภาพนั่นเองครับ

• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

อย่างไรก็ตาม.. การปรับจูนระบบเสียงเป็นเรื่องละเอียดอ่อน เนื่องจากต้องมีการคำนวณองค์ประกอบต่าง ๆ มากมาย เพื่อให้ได้แนวทางการติดตั้งอุปกรณ์ รวมถึงการปรับจูนระบบเสียงที่ถูกต้องเหมาะสม ยกตัวอย่าง เช่น การคำนวณ Room Acoustic หรือก็คือ การคำนวณเพื่อแก้ปัญหาเสียงที่ไม่ได้ออกมาจากลำโพง แต่เป็นเสียงที่ถูกสร้างขึ้นมาจากการสะท้อนออกมาจากผนังห้อง ฝ้าเพดานห้อง และทุกสรรพสิ่งภายในห้อง รวมถึงการคำนวณ Time Alignment หรือก็คือ การจัดการเรื่องระยะเวลาการเคลื่อนที่ของเสียง จากลำโพงแต่ละใบเมื่อเดินทางมาถึง ณ จุด ๆ หนึ่ง เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้ต้องอาศัยประสบการณ์ และคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญเข้ามาช่วยดูแลครับ

สรุป

หากท่านมีความสนใจ หรือต้องการติดต่อสอบถามข้อมูล เกี่ยวกับงานติดตั้งระบบเสียงต่าง ๆ กับผู้เชี่ยวชาญโดยตรง ท่านสามารถติดต่อเข้ามาได้ที่ :

• Tel. : 098-785-5549
• Facebook : AT prosound-shop
• Line : @atprosound
• E-mail : [email protected]

เวลาทำการ

Monday	9:00 — 18:00
Tuesday	9:00 — 18:00
Wednesday	9:00 — 18:00
Thursday	9:00 — 18:00
Friday	9:00 — 18:00
Saturday	10:00 — 19:00
Sunday	Closed

AT Prosound ยินดีให้บริการครับ

 

ติดตามข่าวสารได้ที่ Facebook AT Prosound

บทความโดย : ณัฐพจน์ วิจารัตน์

• Facebook
• Twitter
• Line